چندنکته درباره اولین کرسی مهران

بسم الله الرحمن الرحیم

درباره کرسی ِ نقد و بررسی هفته نکوداشت اصفهان که پنج شنبه شب ، توسط سایت ارجمند مهران برگزار شد ، چند نکته به نظر می رسد:

1-      این جلسه از معدود جلساتی بود که مسئولان اجرایی شهر ، نه به قصد ژست گرفتن که با نیت شنیدن انتقادات دیگران و اصلاح عملکرد خود در آن شرکت کرده بودند. گوش دادن به مطالب مطرح شده در جلسه ، قلم به دست بردن و یادداشت برداری کردن و حضور فعال در بحث ها، تایید کننده این مدعاست. البته بعضی، تلاش هایی صرفا در جهت اقناع منتقدین داشتند که ارائه آمارهای غیر دقیق نمونه ای از آن بود. در گرامی داشت ِ نفس ِ برگزاری چنین جلساتی هیچ کس تردیدی ندارد ، مشروط بر اینکه ادامه یابد و رها نشود.

 

2-      منتقدین نیز نشان دادند اهل بیرون از گود نشستن و وراجی کردن نیستند ، مَطلع ِسخن همه آنها ، اذعان به سختی ِ کار ِ اجرایی و قدردانی از جنبه های مثبت برنامه های هفته نکوداشت بود. توهین ، تمسخر و تحقیر نه از طرف مسئولین و نه از طرف منتقدین در این جلسه جایی نداشت. در عین حال صراحت و شجاعت در بیان مطالب وجود داشت ، صراحتی که در کمتر جلسه ی رسمی و اداری دیده می شود و جای آن را حرف های کلیشه ای و سخنرانی های گتره ای گرفته است.

 

 

3-      با اینکه نقدها توسط مسئولین به دقت شنیده و یادداشت می شد و با اینکه هر کسی ، مصداقی را برای موضوع مورد بحث ِ خود تعیین می کرد ، اما جایگاه نقدها مشخص نبود. بعضی از نقدها به کیفیت اجرای برنامه ها مربوط می شد ، بعضی دیگر به چگونگی اجرا و بعضی هم به چرایی آن.

 

نقدهایی که به چرایی برنامه ها مربوط است ،اگر کارشناسانه و متخصصانه نباشد ، نهایتا به جای مشخصی نمی رسد. در نقد نکوداشت هفته اصفهان ، اگر بخواهیم از چرایی پاسداشت اصفهان ِ دوره ی سلجوقی سخن بگوییم ، باید قبل از آن ، تسلط کافی بر مبادی بحث داشته باشیم. کلی صحبت کردن و استفاده مکرر از واژگان « به نظر من » نه تنها دردی را دوا نمی کند که باعث کوته بینی و تنگ نظری می شود.

 

در مقابل ، نقدهایی که به کیفیت برنامه ها اشاره دارد ، هر چند اجرایی تر و ملموس تر است اما در مجموع تایید عملکرد مجریان و دادنِ نمره قبولی، بدون بحث درباره اهداف و جهت هاست.

 

و اما نقدهایی که درباره شیوه های اجرا و چگونگی هاست ، هر چند ممکن است تفاوت سلایق در آن لحاظ شود ، اما می تواند اشاره هایی به حوزه فکر و اندیشه و سنجش نسبت عملکرد با آن، باشد. مزیت نقد چگونگی ها ، ملموس کردن ِ مفاهیم انتزاعیست. مفاهیمی که در قالب شعارها مدام تکرار می شود و راه به جایی نمی برد ، چون شعار است و قابلیت اجرا ندارد. شیوه و چگونگی اجرا ، هر چند در ذیل اهداف تعریف می شود ، اما تضمینی برای رسیدن به آنهاست. 

 

درباره نقدِ اهداف ِبرنامه ها باید گفت هر چند چنین مسئله ای به ندرت مطرح می شود ، اما لازم و ضروری به نظر می آید ، به سه شرط و آن اینکه اهداف کلیشه ای و نمایشی نباشند،  اراده مجریان ، تحققِ اهداف باشد و اطلاع رسانی دقیق و شفاف درباره اهداف وجود داشته باشد. در این صورت منتقدین می توانند وارد نقد ِ اهداف شوند ، اهدافی که همچون ویژگی هایی داشته باشد.

 

و در نهایت نقد ِ تشکیلات و سیستم هرچند مثل چهار مورد ِ قبلی لازم و مهم است ، اما جای آن در کرسی ِ نقد ِ نکوداشت ِ اصفهان نیست. بله ، تردیدی در معایب و اشکالات ِ ذاتی ِ سیستم ِ کنونیِ شهری نیست. مهران - ان شاالله اگر کرسی ها ادامه پیدا کرد- باید در جلسات دیگری به صورت مفصل به این بحث بپردازد اما مطرح کردن چنین مباحثی در جلسه ای که مجریان ِ برنامه ی نکوداشت حضور دارند ، نه لازم است ونه مفید. درباره ی بعضی از این جنس مباحث ، بین مسئولینِ حاضر در جلسه اتفاق نظر وجود دارد ، اما اتفاق نظر در مسئله ای که همه بالاجبار قبولش کرده اند چه سودی دارد؟!

 

در مجموع اشکالی که به کرسی ِ مهران وارد است ، در هم آمیختگیِ مطالب و مشخص نشدن نسبت نقدها با حوزه های فوق الذکر است.چه خوب بود اگر بروشور اهداف و برنامه های هفته نکوداشت در اختیار حاضرین در جلسه قرار می گرفت و با اینکار مسیر کلی ِ جلسه از پیش تعیین می شد.

 

 

4-      نکته ی جالب توجه برای من در این جلسه، سخنان نماینده مجلس اصفهان بود. حجت الاسلام سالک وضعیت فرهنگی جامعه را از دست رفته خواند و حتی از فعالین فرهنگی ِ حاضر در جلسه خواست به جای برگزاری جلسه در نقدِ برنامه ای که گذشته و تمام شده است ، به داد ِ فرهنگ و مخصوصا وضعیت فرهنگی ِ جوانان برسند. هر چند واضح است که برنامه نکوداشت اصفهان ، دارای تاثیرات محسوس فرهنگیست و نقد و بررسی آن ، کاری فرهنگی و دارای اهمیت است ، اما درک وضعیت ِ دردناک ِ فرهنگی جامعه و جستجو و طلب دوای آن از فعالین فرهنگی (ونه سیاسی و امنیتی) ، خود امری مبارک و پرمیمنت است ، هرچند از رییس کمیسیون فرهنگی مجلس ، انتظار بیش از اینهاست.

به امید آنکه این گونه جلسات با نظم بیشتر و همراه با سعه صدر مسئولین ادامه یابد و در عمل به کارگرفته شود و با تشکر از سایت مهران.