انتخابات شد و . . .

بسم الله الرحمن الرحیم

با نزدیک شدن به انتخابات مجلس ، سر وصدای کاندیداهای این انتخابات بیش از پیش در رسانه ها بلند می شود. عده ای از وعده و وعیدهای انتخاباتی صحبت می کنند و عده ای دیگر با خیال آسوده به همان طریقی که تا به حال در نمایندگی مردم داشته اند ادامه می دهند. ظاهرا با گذشت زمان بسیاری از آسیب ها و حرکات ناپسندی که تحت عنوان تبلیغات در انتخابات انجام می شد به کنار می رود و البته مع الاسف بعضی دیگر از بدعت ها و رفتارهای نامطلوب انتخاباتی ظهور و بروز می کند. انگیزه این نوشته ، معرفی ترجیع بندی از مرحوم ملک الشعرای بهار درباره آسیب های انتخاباتی است.این سروده که «دوز و کلک انتخابات» نام دارد ، با بیت «ماه مشروطه در این ملک طلوعیدن کرد ، انتخابات دگر بار شروعیدن کرد» آغاز می شود. مرحوم بهار ابتدا تصویری از ظاهرسازی های نزدیک انتخابات می دهد و سپس با بیت «وقت جنگ و جدل و نوبت فحش و کتک است» به دوقطبی ها و دعواهای انتخاباتی اشاره می کند، بلیه ای که هم اکنون نیز به آن مبتلا هستیم. بهار سپس از ویژگی های کسانی که در این انتخابات رای می آورند سخن می گوید« این وکالت نه به آزادی و خوش تعلیمیست . . .بلکه در تنبلی و کم دلی و پر بیمیست» به عقیده بهار دو دسته ی به ظاهر متضاد در انتخابات موفق می شوند ، یکی کسانی که ظاهر روشنفکری و «کلاه و فکل» دارند و دیگری تسبیح به دستانی که در قامت افراد مذهبی ظاهر می شوند. ویژگی هر دو دسته هم «تنبلی و کم دلی و پر بیمی» است. کسانی که رویکردی به شدت محافظه کارانه و منفعت طلبانه دارند ، در مسائل جاریه بدون نظر و عقیده هستند و جز حضور در جلسات مجلس ، هنر دیگری ندارند.

ملک الشعرای بهار در این ترجیع بند با تکرار مصرع «انتخابات شد و اول دوز و کلک است» مدام به وجود آسیب های انتخاباتی اشاره می کند.هر چند بعضی از مسائلی که بهار طرح کرده مربوط به شرایط نابه سامان بعد از مشروطه و عوام گرایی شدیدی است که در آن زمان گریبانگیر مردم شده بود ، اما نه تنها در کشور ما بلکه در همه دنیا ، هنوز هم آسیب های پوپولیستیِ این چنینی وجود دارد. در نوشته های قبل ورود ستاره ها به انتخابات را بررسی کردیم و این که حضور این افراد در جایگاه های مهم چه مضرات و خساراتی می تواند داشته باشد. نحوه رای آوردن این گونه افراد دقیقا به همین شیوه هاییست که مرحوم بهار در این شعرتوصیف کرده است.

به هر حال اگر 9 مجلس بعد از انقلاب را با 24 مجلس قبل از انقلاب جمع کنیم با تسامح می توان گفت عدد مجالس ایران به بیش از سی عدد رسیده و از این حیث باید شاهد یک نوع بلوغ سیاسی در راه یافتگان به مجلس شورای اسلامی باشیم.هر چند هنوز هم آسیب های مذکور-لااقل پیش از انتخابات – به چشم می خورد.